Zinnen en teksten begrijpen: waarmee begint het?

Begrijpend lezen is een complex proces waarin verschillende soorten kennis, vaardigheden en attitudes een rol spelen. Wat betreft kennis zijn orthografische, linguïstische en algemene kennis van groot belang (Perfetti & Stafura, 2014; Aarnoutse, 2019). Daarnaast moeten lezers over verschillende vaardigheden beschikken: letters in klanken omzetten, woorden en woordgroepen snel en nauwkeurig herkennen, de betekenis van woorden en zinnen vaststellen en verbanden leggen tussen woorden, zinnen en alinea’s. Ook kennis over het onderwerp van een tekst en van de wereld gebruiken, informatie afleiden, het eigen leesproces monitoren en reflecteren op het eigen leesproces en de tekst zijn essentiële vaardigheden.

Dit artikel gaat over drie essentiële talige vaardigheden die te maken hebben met verbanden leggen tussen woorden en zinnen: het besef van de structuur van zinnen (syntactisch bewustzijn), het begrijpen van de betekenis en functie van verwijswoorden (anaforen) én van verbindingswoorden (connectieven). In een volgend artikel staat het begrijpen van teksten centraal.